آشنایی با لنزهای سینما نوری که ازبازتاب اشیای صحنه به دوربین می رسد از مجموعه شیشه ای مخصوص که عدسی یا لنز گفته می شود عبور وبه پیکسل های حساس دوربین تصویربرداری می رسد.عدسی های دوربین ازمجموعه ای تک عدسی به هم پیوسته تشکیل شده است که دریک محفظه لوله ای شکل قراردارند وچنان طراحی شده اند که در کنار هم کارواحدی را انجام می دهند.پرتوهای نور دراثربرخورد باعدسی شکسته شده ودرخارج از مرکز عدسی دریک محل جمع می شوند که به آن کانون عدسی می گویندوفاصله بین عدسی وکانون رافاصله کانونی عدسی می گویند.مثلأ فاصله لنز 50 میلی مترباشدبرروی عدسی دوربین f:50mm نوشته می شود.کانون عدسی محلی است که تصویر درآن محل به وضوح دیده می شودوپیکسلهای تصویر دراین محل قراردارند. بطور کلی عدسی ها بر دو گونه هستند : 1.عدسی هایی با فاصله کانونی ثابت 2. عدسی هایی با فاصله کانونی متغییر(زوم لنز) عدسی هایی با فاصله کانونی ثابت روی اکثر دوربینهای قدیمی عکاسی وفیلمبرداری وجوددارد.این عدسی ها زاویه دید ثابتی دارند وفاصله، عمق واندازه تصویری را که ارائه می دهند کاملأ متأثر اززاویه دید وفاصله کانونی عدسی دارد. دراین عدسی ها دوربین درهرمحلی که قرارداشته باشد از موضوع تصویری به یک اندازه ارائه می دهد وبرای بزرگتر یا کوچکتر کردن موضوع می بایست دوربین را به عقب یا جلو برد.این عدسی ها انواع مختلفی دارند که از آن جمله اند: 1.عدسی واید انگل 2.عدسی تله فتو 3.عدسی نرمال 4.عدسی ماکرو 5.عدسی فیش آی 6.کلوز آپ لنز
آشنایی با لنزهای سینما عدسی نرمال این عدسی زاویه دید طبیعی مانند زاویه دید موثر چشم انسان دارد وحدود 45 درجه است.درفاصله ،عمق واندازه اشیا اغراق ندارد، عمق ووضوح مناسبی دارد.لنز نرمال هر دوربین متفاوت است ونسبت به قطر سطح تصویر تعیین می شود.یعنی اگر قطر سطح تصویر دوربینی 25 میلی متر باشد لنز نرمال آن 25 میلی متر است. عدسی تله فتو یکی دیگر از عدسی هایی که فاصله کانونی ثابت دارند ، عدسی تله فتو می باشد.این عدسی فاصله کانونی بلندتری نسبت به عدسی نرمال دارد وزاویه دیدآن نسبت به نرمال باریکتر است وبرای تصویربرداری ازموضوعات دوردست وکوچک مناسب است. درزمانی که امکان نزدیک شدن به سوژه وجودندارد (مانند فیلمهای حیات وحش) ازاین لنز استفاده می شود. ازخصوصیات وویژگیهای این عدسی میتوان به این موارد اشاره کرد: – پس زمینه های غیر ضروری را از وضوح خارج می سازد. – ازجزئیات صحنه تصویر درشت تری ارائه می دهد. – پرسپکتیو راتغییر می دهد به خصوص فاصله اشیا را کوتاهتر نشان می دهد. – برجستگی های موضوع را کمتر کرده وتا حدودی تخت نشان میدهد. – عمق میدان کمی دارد. – کوچکترین تکان دوربین بصورت شدید دیده می شود. – حرکت افقی یا عمودی دوربین را سریعتر از حد معمول نشان میدهد. – حرکت بازیگر یا وسیله نقلیه را از عمق صحنه تا جلو ویا حرکت برعکس را کندتر نشان می دهد.
آشنایی با لنزهای سینما عدسی واید انگل عدسی واید یکی از عدسی های بافاصله کانونی ثابت می باشد.این عدسی فاصله کانونی کوتاهتر ازعدسی نرمال دارد وزاویه دید آن بازتر است .برای تصویربرداری در محیطهای کوچک وتنگ مناسب است. ازخصوصیات وویژگیهای این عدسی میتوان به این موارد اشاره کرد: – عمق میدان زیادی دارد. – فاصله ها رابیشتر ازآنچه که هست نشان می دهد. – برجستگی ها ی موضوعات رابیشتر می کند. – تکانهای دوربین کمتر محسوس است وبرای تصویربرداری درحال حرکت بسیارمناسب است. – حرکت افقی وعمودی دوربین راکند نشان می دهد. – حرکت بازیگران ووسایل نقلیه درحال حرکت از عمق به جلو صحنه وبالعکس را تندترنشان می دهد. – در موقعی که دوربین بیش ازحد به موضوع نزدیک می شود تصاویررا دفورمه می کند مثلأبینی را بزرگتر از حد معمول وپیشانی را پهن وبرآمده وپاهاراکج نشان می دهد.ازاین افه برای نشان دادن صحنه های کابوس استفاده می شود. عدسی ماکرو این عدسی فاصله کانونی ثابت و زاویه دید طبیعی مشابه لنزنرمال دارد . ازاین لنز برای نزدیک شدن به موضوعات ریز وکوچک استفاده می شود وتصویربزرگتری ازاشیا وموجودات ریز بطور واضح نشان می دهد که سایر لنزها قادر به اینکار نیستند و دوربین می تواندتا نزدیک لبه های لنز به موضوع نزدیک شود. براي گرفتن نتايج خوب، بيشتر دوربين‌هاي غیرحرفه ای امکانات کافي براي تصویربرداری ماکرو را ندارند. بيشتر تصویرهای ماکرو که ما مي‌گيريم هيچ شباهتي به تصویرهايي که حرفه‌ايها مي‌گيرند ندارد و تفاوت اصلي در نحوه نورپردازي است. بيشتر تصویربرداری ماکروي حرفه‌اي ها (حتي از حشرات) در استوديو و با نور کنترل شده انجام مي‌شود.این عدسی عمق میدان بسیار کمی داردوکارکردن با آن به مهارت وذوق واستعداد بستگی دارد.
آشنایی با لنزهای سینما عدسی فیش آی به این عدسی ، عدسی چشم ماهی هم می گویند.فاصله کانونی آن بسیار کوتاه است وزاویه دید بسیارزیادی دارد. قطر شیشه عدسی دراین لنز بقدری کلفت است که که از محفظه لوله ای آن بیرون زده است .دربعضی مواقع زاویه لنز تا 210 درجه هم می رسد.دوربین های درب منازل ازاین نوع هستندوبندرت درعکاسی بکار می برند ودرفیلمبرداری غیر از موارد خاص (کابوس و..)استفاده نمی شود. ازخصوصیات وویژگیهای این عدسی میتوان به این موارد اشاره کرد:
– پرسپکتیو رابشدت برهم می زند. – درفاصله ها بسیار اغراق می کند. – اشیای نزدیک را بسیار دورتر نشان می دهد. کلوز آپ لنز به این عدسی ها عدسی کپی نیز می گویند. این عدسی ها نسبت به ضریبی که دارند فاصله کانونی را افزایش یاکاهش میدهند. کلوز آپ لنزبه همراه سایر عدسی ها استفاده می شود مثلأ اگر کلوز آپ لنزباضریب *2 وبالنزتله 100 f= استفاده شود فاصله کانونی لنز 200 f= خواهد بود و بدینصورت قدرت درشت نمایی لنز دو برابر خواهد شد.ازاین لنز بیشتر در عکاسی حرفه ای استفاده می شود ودرفیلمبرداری چندان کاربرد ندارد. عدسی هایی با فاصله کانونی متغییر(زوم لنز) پیشرفتهای تکنولوژیکی در سه دهه اخیرباعث پیدایش عدسی هایی با فاصله کانونی متغییر(زوم لنز) شده است.بااستفاده ازاین عدسی می توان زوایای دید بیشماری را بایک عدسی بدست آوردواین عمل با فشار دگمه ای یا چرخاندن حلقه ایامکان پذیر است. تغییرات زاویه ای راکه به آن نسبت زوم گفته می شودعبارت است از نسبت طولانی ترین به کوتاهترین فاصله کانونی یک عدسی زوم .این نسبت در عدسی های زوم متفاوت است مثلأ از 1به 3 تا 1به40 وجوددارد.دراغلب دوربینهای فیلمبرداری ویدیویی نسبت زوم 1به10 یا 1به12 است.این بدین معنی است که اگر حداقل فاصله کانونی لنز 10 باشد حالت تله آن 100یا120 است.عدسی های زوم به وسیله دگمه (T W) روی دسته دوربین بطور اتوماتیک نیز کارمی کند وبدون تغییر محل دوربین وبافشار دادن دگمه مذکور از بازترین نمای ممکن تابسته ترین آن می توان فیلمبرداری کرد.عدسی های زوم گران تر ازسایر عدسیها هستندوازآنها سنگین تروپیچیده تر هستند اما به لحاظ مزایایی که دارند خیلی زود رواج یافت واکنون درکلیه دوربینهای فیلمبرداری مورداستفاده قرار می گیرد.درحین فیلمبرداری می توان دسته زوم را تغییرداد وبه اصطلاح زوم کرد وتصویررادرشت تر کرد که تقریبأ حالت نزدیک شدن به موضوع را تداعی می کند.این عمل درصحنه هایی که دارای عمق هستند مصنوعی جلوه می کند بطوری که به نظر می رسدموضوع به طرف بینندگان نزدیک می شود بدون اینکه حرکتی داشته باشد وبا حالت حرکت دالی دوربین کاملأ متفاوت است اما متأسفانه به علت کثرت استفاده ،مردم به این حرکت عادت کرده اندولذت حرکت دالی وتراولینگ از برنامه های تلویزیونی ازمردم سلب شده است.
آشنایی با لنزهای سینما تنظیم وضوح تصویر برای اینکه موضوعات مقابل دوربین لزومأ دریک فاصله مساوی قرارندارند پرتوهای نور آنها بازاویه های متفاوتی به عدسی برخورد می نمایند .پس از شکست نور هنگام عبور از عدسی پرتوهای آنها در یک محل جمع نشده وبرخی ازآنها درفاصله دورتر وبعضی نزدیک تر به هم می رسند . بدین جهت موضوعاتی که پرتوهایشان درکانون به هم رسیده اند دروضوح کامل هستند وموضوعات خارج ازآن به تدریج درحالت محو قراردارند.بنابراین متراژ کردن برای تنظیم عدسی دوربین جهت ارائه شفافترین تصویر ممکن ازموضوع مورد نظر می باشد.برای وضوح تصویر درعدسی ها یک حلقه ای درقسمت خارجی لنز قراردارد که با چرخاندن آن عمل تنظیم وضوح انجام می گیرد. دردوربینهای تصویربرداری جدید علاوه بر وضوح دستی ، فوکوس اتوماتیک نیز کار گذاشته شده است ، که دوربین با ارسال سیگنال وبرگشت آن فاصله موضوع تا دوربین محاسبه وبه طور اتوماتیک تنظیم می شود. کار کردن بافوکوس اتوماتیک دوربین کار غیر حرفه ای است زیرا در حین فیلمبرداری ممکن است مشکلاتی بوجودآید که دوربین نتواند فوکوس دقیق انجام دهد . درزیر به چند مورد اشاره می شود: · بین موضوعات دور ونزدیک · درموقع حرکت دوربین · درموقع حرکت موضوع · موقع زوم کردن · وجود مانع کوچک یا بزرگی که در گوشه کادر دوربین دیده شود. گاهی موقع فیلمبرداری وقتی که زوم می کنید تصویر وضوح خودراازدست می دهد این بدین علت است که عمق میدان حالت تله زوم لنز کمتر میشود وبعضی موضوعات از فوکوس خارج می شود اگر با فوکوس دستی کار می کنیدبرای جلوگیری ازاین کارقبل ازشروع فیلمبرداری ابتدا زوم کرده فوکوس نمایید بعد زوم بک و شروع فیلمبرداری.
